Zamknąłem dzisiaj książkę Jamesa Burnhama o optymistycznym tytule The Coming Defeat of Communism. Niestety, wydaną nie całkiem świeżo, bo u progu lat 50. minionego wieku. W najoględniejszym skrócie zaleca się w niej nie żadne powstrzymywanie, ale walkę z komunizmem bez pardonu – rozwiązania pośrednie nie wchodzą zdaniem autora w rachubę. Z zasadniczego powodu: nie ma […]

Odkładam tom 36 Dzieł Józefa Mackiewicza*) z przekonaniem, że czynię to tylko na chwilę. To arcydzieło sztuki edytorskiej oraz epistolarnej pospołu jest zbyt inspirujące, nadto przepełnione błyskami refleksji, dywagacji, hipotez, rzetelnej wiedzy, aby można było do niego, bez żalu i oczywistej straty, nazbyt długo nie wracać. Nie sposób wskazać wszystkich walorów tego dzieła, choćby w […]

I am thirsty, give me drink, I am hungry, give me bread, Wash my feet, set up the bed, I want to go to sleep; Wake me early in the morning, I must not be late, [or] my teacher will cane me. Żyjemy w świecie absurdu. Ani pierwsi, ani (zapewne) ostatni. Ta pozycja nakłada na […]

Oto zakamieniały wstecznik, który nie rozumie „ducha czasu”, „znaczenia rewizjonizmu” i „biegu koła historii”; który by chciał to koło za szprychy zatrzymać. – Byłaby słuszna może taka uwaga, gdyby w danym wypadku „duch czasu” oznaczał postęp. Ale twór Lenina nie jest postępem, tylko czarną plamą historii ludzkiej. Jego koło historii nie poszło naprzód, tylko wstecz. […]

Nos zakrzywiony starczy, by odnaleźć w Kiszocie Karola V-tego… Zdaje się, że nie sposób stwierdzić z absolutną pewnością, czy szlachetny rycerz z La Manchy miał coś wspólnego z cesarską osobą (choć rzekomo sam Cervantes napisał traktat kojarzący ze sobą te dwie postacie, tyle że odnaleziony po trzydziestu latach od śmierci pisarza okazał się falsyfikatem). Karol […]

Usuń to, co nadprzyrodzone, a pozostanie to, co nienaturalne. G. K. Chesterton Autentyczne państwo tworzy warunki do rozwoju ludzkiej osoby – zapisał jakże trafnie w swoim ostatnim artykule Michał Bąkowski. Dlaczego jednak, począwszy od wieków średnich, poprzez Renesans, Oświecenie, rewolucję francuską, bolszewicki przewrót, obecny z nami od stulecia prebolszewizm, to „autentyczne państwo” zostało, rozmyślnie lub […]

Będziecie się śmiać… tak! będziecie się śmiać. A przecież to ze mnie strzęp, to z ludzkiej duszy strzęp! Mandragora Twórczość literacka Jacka Szczyrby charakteryzuje się przypadłością szczególną: mimowolnym (tak jedynie przypuszczam) nawiązaniem do… przyszłych wydarzeń. Nie jest to profetyzm w ścisłym znaczeniu terminu. Szczyrba nie przewiduje, a jedynie podrzuca swoim piórem gorący pojutrze kartofel. W […]

Równo 500 lat temu, bo AD 1524, pisał swoją Diatrybę albo rozprawę o wolnej woli ojciec irenizmu Erazm z Rotterdamu. Był w ówczesnym czasie teologiem szczególnym, bo umiejscowionym na intelektualnym pograniczu, pomiędzy dwoma ścierającymi się ostro prądami: reformacją i kontrą na jej herezje. Rozprawę pisał na stałe osiadłszy w możliwie bezpiecznej Bazylei, która dawała konieczny […]

Andrzej Dajewski, autor witryny Jesień Demoludów, od kilku lat zajmuje się analizą pierestrojkowej prowokacji w krajach tzw. „demokracji ludowej” oraz w poszczególnych republikach związku sowieckiego. W tym roku opublikował dwa istotne artykuły, w których zajął się odpowiednio: sowiecką Ukrainą oraz sowiecką Białorusią. O znaczeniu obu obszarów dla bieżącej polityki światowej nie trzeba nikogo przekonywać, dlatego […]

The Age of Chivalry is gone. That of sophisters, economists, and calculators has succeeded; and the glory of Europe is extinguished for ever. Edmund Burke Pokazowa kapitulacja W jednym z ostatnich rozdziałów broszury „Trust” nr 2, Triumf ześlizgu: przez „opozycję” do „integracji” opisywał Mackiewicz już nie wyłącznie destrukcję, niszczenie antykomunizmu, ale nowe zjawisko, nową jakość […]

Lecz jeśli dokonywająca się obecnie „liberalizacja” nie jest wyrazem odnowy reżymu, ale wyrazem jego niedołężnienia, to jej logicznym rezultatem będzie jego śmierć, po której nastąpi anarchia. Andriej Amalrik Czy związek sowiecki przetrwa do roku 1984? Obraz, który wyłaniał się z pilnie śledzonych przez Mackiewicza politycznych osobliwości połowy lat 70., był szokujący: komuniści dążą do samozagłady. […]

Nie dajmy się zamknąć w pojęciu „kontrrewolucji”, które odruchowo na skutek odruchów Pawłowa kojarzy się podświadomie – przynajmniej dużej ilości ludzi – z „reakcją”. Jerzy Giedroyc Sołżenicyn nie był pierwszym sowieckim pisarzem-dysydentem, którego wiarygodność wzbudzała wątpliwości Mackiewicza. W 1959 roku do rąk Jerzego Giedroycia trafił przemycony na Zachód maszynopis młodego sowieckiego literata, używającego pseudonimu Abram […]

(stałem się zdecydowanym prawicowcem – do dupy z tą kretyńską lewicowością i rewizjonizmami, które przyjmuję tylko taktycznie. Cały rewizjonizm tzw. to nie jest nic innego, jak chęć zdobycia jakichś tam nieokreślonych wolności bez pozbycia się wszelkich korzyści b[yłego] określonego niewolnictwa. Ludzie nie chcą być wolni, nie chcą ponieść ryzyka wolności) Andrzej Bobkowski Wielki Plan Według […]

Integracja w „tupik” Nie chodzi o telefonaty Sacharowa. Tylko ich treść – pisał Mackiewicz w liście do Janusza Kowalewskiego w sierpniu 1976. – Ostatnio zwołał w Moskwie „konferencję prasową” zagranicznych dziennikarzy, na której rugał KGB ostatnimi słowami. W Polsce sanacyjnej poszedłby do Berezy. Ale w innych państwach, jeżeli nie prokuratura, to sam urząd wytoczyłby mu […]

Waliajet duraka „Dobre wychowanie polega na tym – usłyszał od Anioła Borutek, jeden z bohaterów Józefa Mackiewicza – aby tolerując zmiany, które następują na powierzchni rzeczy, nie zmieniać w niczym samej istoty tych rzeczy.” Gdy przedstawiciele sowieckiej Rosji zasiadali przy burżujskim stole podczas konferencji w Rapallo, w 1922, reguła powyższa była im gwarancją powodzenia. Bolszewicy […]

Świat antykomunistyczny jest zupełnie bez „jaj”. Czas teraźniejszy, czy przyszły? Socjalistę Adama Pragiera obdarzał Mackiewicz wielkim uznaniem. Może dlatego, że jako jeden z dwojga autorów (obok Stefanii Zahorskiej) Puszki Pandory, stałej rubryki Wiadomości, nie eksponował swoich lewicowych predylekcji. Obdarzony wybornym piórem, uważny obserwator spraw światowych i lokalnych, wyśmienity pamiętnikarz, błyskotliwy publicysta i gawędziarz, umiejący skwitować […]

Moim zdaniem, walka jest niemożliwa, więc tym bardziej należy do niej dążyć. Barbara Toporska Lektura Straconych złudzeń Balzaka zachęciła Józefa Mackiewicza do profesjonalnego pisania. Znaczący omen w przypadku pisarza, któremu nie brakowało okazji do rozczarowań, niczym wierny pies postępujących krok w krok za jego życiowymi perypetiami. Napełniały jego pióro szczyptą goryczy zaprawionej melancholią. Myliłby się […]

Zapraszamy do obejrzenia pierwszej części rozmowy z Jackiem Szczyrbą, autorem powieści historycznej i politycznej jednocześnie Czerwoni na szóstej! W rozmowie autor opowiada o swoich lotniczo-literackich inspiracjach oraz uchyla nieznacznie rąbka tajemnicy, skrywającej polityczną kanwę intrygi. Ze swadą mówi o bohaterach swojej powieści oraz dramatycznych niekiedy przygodach, jakie ich spotkały. Zachęcamy do kupowania powieści Jacka Szczyrby […]

DR: …niestety, z przyczyn technicznych, na wideo udało się utrwalić zaledwie kilkadziesiąt minut rozmowy, przez co pozostała część spotkania nieuchronnie odejdzie w mrok zapomnienia. Aby tę niepowetowaną stratę nieco umniejszyć, postaramy się, wspólnie z bohaterem spotkania, zrelacjonować przebieg dalszej części muzealnej imprezy.

Nie całkiem przypadkowo wpadła mi do ręki książka Tomasza Kornasia o zgrabnym, choć przewrotnym tytule Starym czasom naprzeciw – przewrotnym, bo zdaje się sugerować jakoby w jakiś specjalnie zamierzony sposób sięgał do przeszłości. Czy tylko mnie się zdaje, że książka sugeruje coś przeciwnego? Jej autor wcale nie musi wykonywać ekwilibrystycznych gestów, ciała i umysłu, aby […]

Takim, co to po głębokim, przez trzy ostatnie dekady trwającym śnie, ocknął się w niby nowej rzeczywistości. Powróciłbym do swej dziejowej misji poprzez gruntowne przejrzenie aktywów, pasywów, najogólniej – stanu posiadania.

Jedna z kosmologicznych koncepcji „rzeczywistości”, wykładana przez fizyka, Krzysztofa Meissnera, zakłada, że w swoich początkach kosmos istniał w postaci gęstej, nieprzeniknionej zupy. Z tej substancji wyłaniać się poczęło uniwersum, pędzące, rozrastające się z multigalaktycznym rozmachem. Co było przedtem, przed narodzinami czasu, o tym naukowiec nie mówi. Jako reprezentant nauk przyrodniczych zobowiązany jest budować swoje hipotezy […]

Jacek Szczyrba: Podczas niedawnego spotkania miałem wielki zaszczyt gościć w domu osoby bezpośrednio związane z witryną Wydawnictwa Podziemnego. Dzięki zdobyczom techniki udział w posiedzeniu wzięli również goście nieobecni ciałem, co nadało wydarzeniu posmak bez mała konspiracyjny i przypomniało mi zamierzchłe czasy, gdy ze srebrnego Radmora wydobywały się słowa: „tu mówi Londyn”. Nie to, żeby tym […]

Będziesz po żmijach bezpiecznie gniewliwych I po padalcach deptał niecierpliwych; Na lwa srogiego bez obawy wsiędziesz I na ogromnym smoku jeździć będziesz. Na swoje pierwsze spotkanie z Szymonem Szechterem i Niną Karsov Barbara Toporska szła „niechętnie”, „namówiona przez Józefa”. Zdumiał ją mąż, który nigdy nie grzeszył tym, co Rosjanie nazywają „czełowiekolubijem”. Do darzenia kogoś sympatią […]

Przylepiło się do Józefa Mackiewicza – pisał Kazimierz Zamorski, opisując machinacje, mające zdyskredytować autora Kontry. Fraza „przylepiło się” doskonale określa wszystkich, którzy w związku z twórczością pisarza, chcieliby osiągnąć osobiste cele. Przez ostatnie 30 lat pojawiło się wiele inicjatyw tego rodzaju: od prób „wygładzania” kanciastych tez politycznych; poprzez zawłaszczanie praw autorskich; aż po pomysły wykorzystania […]