W tym cyklu, interesuje mnie w pierwszym rzędzie różnorodność losów i reakcji na niespodziewany koniec lata.  Jak zachowali się ci, którzy tak nagle znaleźli się w świecie na opak?  Spośród tych, co przetrwali, jedni szli do konspiry, a inni na kolaborację z nadchodzącym Stalinem, jak choćby przyjaciółka Józewskiego, Maria Dąbrowska.  A ci, którzy zdołali się […]

Gdy nacjonalistyczne wzajemne zacietrzewienia doszły do punktu wrzenia, słyszałem wielokrotnie: Teraz musisz rozstrzygnąć, czy chcesz zostać Polakiem, Litwinem, czy Białorusinem?! – Kto mi każe? – Dobro narodu, nacji, które od tej chwili staje się najwyższym nakazem! – Czy jest ono też wyższe ponad miłość do własnej ziemi, własnego pejzażu? A przypomnijmy, że pejzaże Wielkiego Księstwa […]

The Age of Chivalry is gone. That of sophisters, economists, and calculators has succeeded; and the glory of Europe is extinguished for ever. Edmund Burke Pokazowa kapitulacja W jednym z ostatnich rozdziałów broszury „Trust” nr 2, Triumf ześlizgu: przez „opozycję” do „integracji” opisywał Mackiewicz już nie wyłącznie destrukcję, niszczenie antykomunizmu, ale nowe zjawisko, nową jakość […]

Lecz jeśli dokonywająca się obecnie „liberalizacja” nie jest wyrazem odnowy reżymu, ale wyrazem jego niedołężnienia, to jej logicznym rezultatem będzie jego śmierć, po której nastąpi anarchia. Andriej Amalrik Czy związek sowiecki przetrwa do roku 1984? Obraz, który wyłaniał się z pilnie śledzonych przez Mackiewicza politycznych osobliwości połowy lat 70., był szokujący: komuniści dążą do samozagłady. […]

Nie dajmy się zamknąć w pojęciu „kontrrewolucji”, które odruchowo na skutek odruchów Pawłowa kojarzy się podświadomie – przynajmniej dużej ilości ludzi – z „reakcją”. Jerzy Giedroyc Sołżenicyn nie był pierwszym sowieckim pisarzem-dysydentem, którego wiarygodność wzbudzała wątpliwości Mackiewicza. W 1959 roku do rąk Jerzego Giedroycia trafił przemycony na Zachód maszynopis młodego sowieckiego literata, używającego pseudonimu Abram […]

(stałem się zdecydowanym prawicowcem – do dupy z tą kretyńską lewicowością i rewizjonizmami, które przyjmuję tylko taktycznie. Cały rewizjonizm tzw. to nie jest nic innego, jak chęć zdobycia jakichś tam nieokreślonych wolności bez pozbycia się wszelkich korzyści b[yłego] określonego niewolnictwa. Ludzie nie chcą być wolni, nie chcą ponieść ryzyka wolności) Andrzej Bobkowski Wielki Plan Według […]

Integracja w „tupik” Nie chodzi o telefonaty Sacharowa. Tylko ich treść – pisał Mackiewicz w liście do Janusza Kowalewskiego w sierpniu 1976. – Ostatnio zwołał w Moskwie „konferencję prasową” zagranicznych dziennikarzy, na której rugał KGB ostatnimi słowami. W Polsce sanacyjnej poszedłby do Berezy. Ale w innych państwach, jeżeli nie prokuratura, to sam urząd wytoczyłby mu […]

Waliajet duraka „Dobre wychowanie polega na tym – usłyszał od Anioła Borutek, jeden z bohaterów Józefa Mackiewicza – aby tolerując zmiany, które następują na powierzchni rzeczy, nie zmieniać w niczym samej istoty tych rzeczy.” Gdy przedstawiciele sowieckiej Rosji zasiadali przy burżujskim stole podczas konferencji w Rapallo, w 1922, reguła powyższa była im gwarancją powodzenia. Bolszewicy […]

Świat antykomunistyczny jest zupełnie bez „jaj”. Czas teraźniejszy, czy przyszły? Socjalistę Adama Pragiera obdarzał Mackiewicz wielkim uznaniem. Może dlatego, że jako jeden z dwojga autorów (obok Stefanii Zahorskiej) Puszki Pandory, stałej rubryki Wiadomości, nie eksponował swoich lewicowych predylekcji. Obdarzony wybornym piórem, uważny obserwator spraw światowych i lokalnych, wyśmienity pamiętnikarz, błyskotliwy publicysta i gawędziarz, umiejący skwitować […]

Moim zdaniem, walka jest niemożliwa, więc tym bardziej należy do niej dążyć. Barbara Toporska Lektura Straconych złudzeń Balzaka zachęciła Józefa Mackiewicza do profesjonalnego pisania. Znaczący omen w przypadku pisarza, któremu nie brakowało okazji do rozczarowań, niczym wierny pies postępujących krok w krok za jego życiowymi perypetiami. Napełniały jego pióro szczyptą goryczy zaprawionej melancholią. Myliłby się […]

W poprzedniej części użyłem parokrotnie słowa „autochton” dla określenia ludzi „tutejszych” – tych, co „na pytanie, jakiej są narodowości, po długim drapaniu się w głowę orzekali, że – »tutejsi«”.  Czy nie popełniłem błędu?  Argument autochtonów jako grupy uprzywilejowanej, której magicznie należy się władza nad państwem (Litwa dla Litwinów, Deutschland für die Deutschen, Polska dla Polaków, […]

To obraz ginącego świata, zacofanego w dziedzinie materialnych podstaw bytu – ale jakże pięknego w swej pierwotnej krasie, jakże cudnego w świetle mgły porannej, czy wieczornego cienia, gdy człowiek – intruz w zaklętym świecie pierwotnej przyrody – czuje się tylko jej cząstką, jej echem i pokornie staje przed majestatem natury, dziękując losom, że udało mu […]

Niespodziewany koniec lata wygnał z domów Pawlikowskiego, Woyniłłowicza, Zdziechowskiego.  Stali się polskimi emigrantami wewnątrz Polski.  Inni, zwłaszcza Rosjanie, jak Nabokow i Bunin, uciekali przed bolszewizmem, gdzie pieprz rośnie lub jeszcze dalej, jak Czarnyszewicz (nie przymierzając ich talentów literackich).  Ale warto pamiętać także o tych, którzy nie mieli okazji lub po prostu nie chcieli opuścić rodzinnej […]

Lato 1914 było – od czerwca do późnej jesieni – gorące, upalne i prawie bez deszczu. Rosja, więzienie narodów, jęczące pod carskim knutem, była jedynym uczestnikiem Wielkiej Wojny, który przez pierwsze dwa lata konfliktu nie zmobilizował studentów.  Początkowo nawet pociągi chodziły na czas, ale zmieniło się to wraz z wybuchem patriotycznego ferworu.  (Dlaczego patrioci i […]

Michał Kryspin Pawlikowski opowiada o tych samych ziemiach, o Mińszczyźnie, która pozostała po tamtej stronie granicy ryskiej, oddana na pożarcie bolszewikom.  Jego dzieciństwo było Bajką i tak miała się nazywać powieść Dzieciństwo i młodość Tadeusza Irteńskiego; tytuł porzucił autor na uwagę Józefa Mackiewicza, że dość już się bajek opowiada, a tu jeszcze ktoś pomyśli, że […]

Powróćmy jeszcze do lata.  Skąd wzięła się sugestia o słodyczy życia na polskich ziemiach pod zaborami?  Czyż nie dość naczytaliśmy się o „ojczyźnie skowanej”, o jękach i mękach pod ruskim knutem i pruskim butem?  Conrad opisuje w opowiadaniu Prince Roman, dzieje księcia Romana Sanguszko.  Za udział w powstaniu listopadowym zesłany na Syberię i pozbawiony praw, […]

Historia XX wieku, oglądana z polskiej perspektywy, różni się dość zasadniczo od europejskiego spojrzenia, zwłaszcza w optyce myśli konserwatywnej.  Pierwotne rozszczepienie nastąpiło gdzieś w okolicach zamachu w Sarajewie, a utwierdziło się wraz z wybuchem Wielkiej Wojny.  Konflikt między trzema imperiami, między znienawidzonymi zaborcami, był wielką nadzieją dla Polaków.  Dla reszty Europy, nadchodząca hekatomba ofiar oznaczała […]

W latach 2017-2018 kłopotów doświadczał także Poroszenko, którego pozycja polityczna słabła z każdym dniem. Nie tylko nie spełnił obietnic, wśród których była rezygnacja z prowadzenia własnych interesów i „deoligarchizacja” (znaczącym beneficjentem jego prezydentury był także Achmetow), ale dodatkowo doszło do kilku skandali korupcyjnych, z najgłośniejszym, znanym jako „Rotterdam +” [1]. Na początku 2018 roku „Król […]

„Klan doniecki” i „rewolucja godności” Po wyborach prezydenckich w styczniu-lutym 2010 roku do władzy doszedł „klan doniecki”. Poważną konkurencję dla Janukowycza stanowiła jedynie Tymoszenko, z którą kilka miesięcy wcześniej usiłował utworzyć „szeroką koalicję” przeciwko Juszczenko. Młodociany przestępca, który został następnie komunistą i o którym mówiono, że stworzył kombinację „węgiel-koks-metal” stanowiącą podstawę dla „sukcesów gospodarczych” Achmetowa […]

Pierestrojka w raju krat, a w nie mniejszym stopniu w europejskich tzw. demoludach (co w moim rozumieniu oznacza także „socjalistyczną” Jugosławię oraz „ludowo-socjalistyczną” Albanię) zaowocowała oszałamiającymi karierami biznesowo-politycznymi wybranych do tego celu „byłych” komunistów i ich agentów. Kilka z tych postaci zostało już opisanych na niniejszej witrynie w wyczerpującym cyklu o putinowskiej „Rosji” [1]. Warto […]

Motto: Natura sama sobie poradzi. Wystarczy jej nie przeszkadzać. Zasłyszane Zasadność powyższego twierdzenia nie podlega dyskusji. Należałoby jednak uzupełnić je o pytania: co to znaczy „sobie poradzi”, co będzie wynikiem owego „poradzenia sobie” i co to znaczy „nie przeszkadzać”. Można co prawda domniemywać, że w ideologii ekobolszewizmu owo „nieprzeszkadzanie” sprowadza się do wyeliminowania zarówno wszelkich […]

Dawno temu, na wykładzie z botaniki na jednym z wydziałów przyrodniczych, kiedy uczyliśmy się identyfikacji gatunków, prowadzący opowiedział anegdotę. Kiedy w rejonie Ojcowa w latach dwudziestych ubiegłego wieku zlokalizowano stanowisko brzozy ojcowskiej, postanowiono objąć ją ochroną. Nie bez szczególnego powodu. Miejscowa ludność „od zawsze” wykorzystywała witki brzozowe do masowej produkcji mioteł, istniało zatem realne zagrożenie, […]

Drogi Panie Michale, proszę wybaczyć, ale nie jestem w stanie odpowiedzieć dokładnie na te pytania, ponieważ za mało wiem, a nie zamierzam czerpać wiedzy o świecie z tak rzetelnych źródeł jak TVP, BBC, CNN czy inne reżimowe gadzinówki. Wielokrotnie i od kilkunastu lat pisałem o tym, jakie są plany „elit” i póki co z przykrością […]

Ukraina czy Nowa Jałta? Ukraina, wbrew swej nazwie, nie jest „ziemią u kraju”.  Nie jest wschodnim kresem Polski, ani południowymi kresami Rosji.  Nie jest wschodnim pobrzeżem Austrii, ani zachodnią rubieżą bezbrzeżnych stepów Azji.  Przed wiekami, nad Dnieprem i Dniestrem (podobnie jak nad Wołgą i Donem), obecna była cała mozaika ludów, potęga Chazarów, a obok, skłóceni […]

Trump Towers Wielokrotnie napotykaliśmy w tych rozważaniach te same nazwiska, te same nazwy firm, w rozmaitych miejscach globu, w różnych czasach i kontekstach, na pozór nie mających nic wspólnego ze sobą.  Trudno uwierzyć, że stoi za tym wszystkim jakaś zorganizowana klika, ale równie niewiarygodne, że młody Czygiryński, sowiecki emigrant do Hiszpanii, spotyka się z tuzami […]