Michał Bąkowski
Kiedy Józef Mackiewicz bił na Alarm
43 komentarzy Published 28 grudnia 2019    | 
W roku 2017 ukazało się nowe wydanie wyboru pism Józefa Mackiewicza pt. Nudis verbis. Pierwsza edycja wyszła w roku 2003 w tzw. „czarnej serii” jako 16 tom Dzieł. Od samego początku, koncepcja wyboru była taka, żeby oddać konsekwencję myśli politycznej Mackiewicza w czasach przed, podczas i po II wojnie światowej. Wojna nie była w moim […]
Prześlij znajomemu
Borys dał im łupnia, ale co z tego?
12 komentarzy Published 14 grudnia 2019    | 
Bogu niech będą dzięki! Boris Johnson spuścił wyborcze lanie bolszewii, dał im łupnia wśród ulewy. Dyndanie na ulicznej latarni zostało tymczasowo odłożone na później. Niestety nie sądzę, żeby ten wynik wskazywał na znaczące „przesunięcie na prawo”, jak jest to (dość powszechnie) interpretowane. W żadnym wypadku nie jest to oznaka jakiegoś „antykomunizmu”. Cokolwiek ja sam miałbym […]
Prześlij znajomemu
Tarkwiniusz Pyszny a sprawa prlu bis
67 komentarzy Published 17 października 2019    | 
Jakiś czas temu, rozpisaliśmy ankietę na temat statusu dzisiejszej Polski. Pomimo że nadal (teoretycznie) oczekujemy na kilka obiecanych odpowiedzi, pozwolę sobie zająć się bliżej jednym aspektem tego statusu; aspektem, wokół którego obracało się kilka pytań naszej VI Ankiety. Chodzi mi o pytanie o kontynuację państwowo-prawną prlu w przełomowym roku 1989. Poglądy naszych respondentów w tej […]
Prześlij znajomemu
Jedenastu gniewnych ludzi
63 komentarzy Published 25 września 2019    | 
Myśl polityczną Arystotelesa sprowadzić można do jednego pytania: jak praktycznie uniknąć rewolucji? W życiu klasycznego polis rewolucja była niemalże najwyższym złem. Jego zdaniem, przed rewolucją zachodzi stasis – nie enerdowska tajna policja, ale sytuacja pata, w której życie polityczne nie może być kontynuowane; kiedy monarcha lub elita rządząca tracą autorytet, albo zgromadzenie ludowe rozpada się […]
Prześlij znajomemu
Lewa wolna w Pałacu Westminsterskim
15 komentarzy Published 15 września 2019    | 
Wydarzenia ostatnich kilku tygodni w Londynie przeszły moje najbardziej ponure oczekiwania. Nie mam wiele szacunku dla demokracji, ale wiekowe tradycje westminsterskiej Izby Gmin zasługują na poszanowanie. Wielka Brytania nie ma spisanej ustawy zasadniczej, tzw. konstytucji, ale ma, rzecz jasna, konstytucję, na którą składa się moc praw, przywilejów, zarządzeń i konstytucyjnych konwencji. Wszystkie one razem tworzą […]
Prześlij znajomemu
Nie atakuję nigdy osób – posługuję się osobą tylko jako silnem szkłem powiększającem, mocą którego jakąś powszechną, lecz skradającą się, lecz niedość uchwytną nędzę uwidocznić można. Friedrich Nietzsche Nie jestem irenistą. Polemika, dyskusja, nawet spór, są w moich oczach wartościowe same przez się, a na dodatek są dla mnie ważną drogą dochodzenia prawdy, metodą cyzelowania […]
Prześlij znajomemu
Putin i Erdogan czyli języczek u geopolitycznej wagi
30 komentarzy Published 31 lipca 2019    | 
By wyjaśnić przyczyny wojen perskich, Herodot musiał się cofnąć do porwania Io, do wojny trojańskiej, do historii Krezusa i Cyrusa. Założycielskie mity Hellady wiążą się w dużej części z ziemiami, zwanymi przez Greków Azją Mniejszą. Były to żyzne i bogate krainy, o które walczyły imperia. Lidia, Paflagonia, Kapadocja, Galacja, były niegdyś potężnymi państwami, ale prędzej […]
Prześlij znajomemu
Prawdę mówiąc, nabrałem awersji do czytania o Józefie Mackiewiczu. Czy to będzie „monografia” autorstwa Koziołka z Pacanowa, czy „pochwały” Prezesa kapituły nagrody imienia Józefa Mackiewicza we własnej osobie, trudno to wszystko czytać bez zażenowania. Ale dość o pozycjach nieciekawych, kiedy mam przed sobą książkę znakomitą i nawet pięknie wydaną przez Wydawnictwo KUL. Jest to książka […]
Prześlij znajomemu
Prezydentura Donalda Trumpa przypomina mi niekiedy przedstawienie commedii del’arte, w którym rolę Poliszynela odgrywa dziwaczna postać w pomarańczowej peruce. A jednak pomimo niesmacznych elementów spektaklu, mimo okropnego języka, kłótliwości, zastraszania maluczkich i wojowniczej ignorancji, mimo usunięcia z administracji kilku „dorosłych”, którzy nie pasowali do dekoracji i odmawiali odgrywania roli Arlekina lub Pierrota, mogło się przez […]
Prześlij znajomemu
prl czy coś gorszego? (Ścios o „podziemiu”)
7 komentarzy Published 28 kwietnia 2019    | 
Pisaliśmy o Aleksandrze Ściosie kilkakrotnie. Nie zamierzam odgrzewać dawnych sporów, ani zajmować się dość oczywistymi różnicami między Wydawnictwem Podziemnym a publicystyką Ściosa. Najlepiej zrobił to, moim zdaniem, Andrzej Dajewski w artykule pt. „Przeciwko zakłamywaniu i niedorzecznościom”. Ku mojemu wielkiemu zdziwieniu, Ścios dokonał ostatnio czegoś w rodzaju „ataku na podziemie”. A było tak: dama, podpisująca się […]
Prześlij znajomemu
Złoty Krzyż nad rzeźbą Matki Bolejącej, który przetrwał inferno w Notre Dame, nietknięty i zwycięski, stał się symbolem. Ale symbolem czego? Wielka gotycka Katedra ma powstać z popiołów piękniejsza i lepsza niż w czasach średniowiecznej ciemnoty, zapewnia Emmanuel Macron – agnostyk u steru sekularnego państwa francuskiego. Katolicyzm w szczególności, chrześcijaństwo w ogóle, a najszerzej wszelkie […]
Prześlij znajomemu
Przed niemal trzema laty, na kilka dni przed brytyjskim referendum w sprawie wyjścia Zjednoczonego Królestwa z europejskiej niuni, oczekiwałem, że większość elektoratu zechce odejść z nielubianego związku, choć motywy tej decyzji będą nacjonalistycznej natury, raczej niż politycznej. Podjąć słuszną decyzję ze złych powodów, wydawać by się mogło klasycznym przykładem mniejszego zła. Ale w tym konkretnym […]
Prześlij znajomemu
Pisarstwo Józefa Mackiewicza było odkryciem i rewelacją w podziemnej Warszawie w roku 1985. Najpierw pojawiły się nieśmiałe artykuły o jakimś dziwnym „niezłomnym komuniście”, o którym niewielu słyszało, a potem, jeszcze zanim rozpoczął się Mackiewiczowski festiwal wydawniczy, pojawiły się książki z Londynu. Pierwsze wpadły mi w rękę Droga Pani (później znana jako „Srebrna Pani”, ze względu […]
Prześlij znajomemu
„Rynna narodowego faryzeizmu”
4 komentarzy Published 11 marca 2019    | 
Pewien młody człowiek, z którym koresponduję od czasu do czasu, zapytał mnie przed laty, dlaczego zostały opublikowane prywatne listy Mackiewiczów do Redaktorów Wiadomości. W domyśle było tu chyba inne pytanie: czy Mackiewicz zgodziłby się na publikację prywatnej korespondencji, która w dużej mierze zajmuje się materialną stroną egzystencji emigranta, a mówiąc brutalnie: pieniędzmi, zabieganiami o honoraria […]
Prześlij znajomemu
A jeden poleciał nad gniazdo kukułki… (część III)
12 komentarzy Published 17 lutego 2019    | 
„System” Z czym właściwie walczą McMurphy i Wódz? Co reprezentuje siostra Ratched? W komentarzach, Forman mówił o „systemie”, który tłamsi i niszczy człowieka. Interesujących wskazówek w tym względzie udziela pierwsza rozmowa McMurphy’ego z doktorem Spivey. Doktor czyta w aktach, że przesłano mu więźnia do szpitala psychiatrycznego, gdyż „jest zadziorny, mówi bez pozwolenia, unika pracy i […]
Prześlij znajomemu
A jeden poleciał nad gniazdo kukułki… (część II)
10 komentarzy Published 9 lutego 2019    | 
Symetryczna struktura Wiele arcydzieł sztuki ma ukrytą, wewnętrzną strukturę. Np. Pasje Bacha napisane są według pewnego symetrycznego planu, w którym arie i duety, chorały i recytatywy spełniają precyzyjnie określoną rolę. Muzyka i plastyka łatwiej poddają się tego rodzaju symetrycznej organizacji, ale istnieją także dzieła sztuki filmowej zbudowane zgodnie z odgórnie założonym planem. Klasycznym przykładem symetrycznej […]
Prześlij znajomemu
A jeden poleciał nad gniazdo kukułki… (część I)
13 komentarzy Published 4 lutego 2019    | 
One flew East, one flew West, and one flew over the cuckoo’s nest… Jeden poleciał na wschód, a na zachód drugi, A jeden poleciał nad gniazdo kukułki… Pan Jacek Szczyrba zachęcił mnie kiedyś do obejrzenia wywiadu z niejakim Krzysztofem Karoniem na temat dwóch filmów Milosa Formana. Pomimo interesujących szczegółów, wywiad wydał mi się tak skandalicznie […]
Prześlij znajomemu
Sowieci budują elektrownię nuklearną na Białorusi. Nowy reaktor powstanie w Ostrowcu, tuż przy granicy litewskiej, czyli nad samą granicą niuni europejskiej, 50 km od Wilna, niedaleczko od Oszmiany i Gudogajów, które to okolice Józef Mackiewicz zjeździł wzdłuż i wszerz. Najpierw poznał te ziemie konno-zbrojno w wojnie z bolszewicką nawałą; potem przebył je, opisując bunt białoruskich […]
Prześlij znajomemu
Nasz człowiek w Londynie czyli dziwne przypadki Olega Gordijewskiego. Część IV
16 komentarzy Published 2 stycznia 2019    | 
Uciec z więzienia Ucieczka z więzienia ma mityczny status. Nie ma rzekomo takiego więzienia, z którego człowiek wolny nie może zbiec. Zorganizowanie ucieczki z super-więzienia, jakim są sowiety, jest niezwykle trudne, nawet Macintyre to przyznaje. Społeczeństwo poddane tak ścisłej kontroli od pokoleń nie jest gruntem podatnym dla skomplikowanych planów. Ale z drugiej strony, plan ryzykowny […]
Prześlij znajomemu
Nasz człowiek w Londynie czyli dziwne przypadki Olega Gordijewskiego. Część III
15 komentarzy Published 2 grudnia 2018    | 
W tajemnicy przed CIA Brytyjczycy zdołali utrzymać w tajemnicy istnienie wysokiej rangi agenta w łonie kgb. Przekazywali zakamuflowane informacje sojusznikom, udając, że pochodzą z podsłuchu lub analizy danych, ale z czasem Amerykanie zorientowali się, że MI6 ma źródło bezpośrednie. Nie mogło być inaczej, gdy Brytyjczycy poczęli nastawać na przekazywanie informacji samemu Prezydentowi Stanów Zjednoczonych. Burton […]
Prześlij znajomemu
Nasz człowiek w Londynie czyli dziwne przypadki Olega Gordijewskiego. Część II
4 komentarzy Published 25 listopada 2018    | 
Philby i Hollis Pomimo niezwykłej (i odnotowanej w Moskwie) dociekliwości nowego kandydata na posadę w rezydenturze sowieckiej w Londynie; bez względu na podejrzanie szybko dostarczoną wizę brytyjską; nie zważając na niezwykły w praktyce sowieckich służb fakt, że kandydat sam domagał się, by go posłano do Zjednoczonego Królestwa, tak „paranoiczna” zwykle kgb, wysłała Gordijewskiego na placówkę, […]
Prześlij znajomemu
Nasz człowiek w Londynie czyli dziwne przypadki Olega Gordijewskiego. Część I
3 komentarzy Published 19 listopada 2018    | 
Pranie p. Harringtona Gdy Rosja została rzucona na kolana przez rewolucję lutową, zmęczony wojną kraj ogarnął rewolucyjny chaos, na którym kapitał zbijali tylko bolszewicy. Wśród aliantów zachodnich panował paraliż, podsycany hekatombą ofiar na froncie zachodnim, przeciwstawnymi ambicjami generałów i drażliwymi osobowościami polityków. Ale rewolucja lutowa zjednoczyła ich wszystkich w przerażeniu, że Rosja może wycofać się […]
Prześlij znajomemu
Jakiś czas temu, wywiązała się na naszej witrynie poważna dysputa na temat liberalizmu. Z oczywistych względów, dyskusja musiała dotknąć wolności, a nawet zahaczyła o pojęcie demokracji. Zostawię ten ostatni worek niekonsekwencji na boku, bo pozostałe dwa terminy są wystarczająco głęboko pogrążone w sprzecznościach.
Prześlij znajomemu
Zastanawiam się od dłuższego czasu nad ideowym kociokwikiem naszej pokracznej współczesności. Z wszystkich stron wołają, a nawet biją na alarm, że „populizm zagraża”. Mam na myśli głównie Anglię, w której mieszkam, ale nie inaczej jest w innych krajach zachodniej Europy. A przecież „populizm”, to nic innego jak wcielenie „najwyższych ideałów demokracji”, ponieważ populiści, z definicji, […]
Prześlij znajomemu
„Kto publicznie i wbrew faktom przypisuje Narodowi Polskiemu…”
15 komentarzy Published 18 czerwca 2018    | 
W 1965 roku Barbara Toporska nadesłała List do Redakcji Wiadomości na temat polskiego antysemityzmu. Grydzewski odmówił wówczas publikacji, ale list został niedawno odnaleziony i znalazł się w nowym wydaniu Listów do Redaktorów „Wiadomości”, w edycji Niny Karsov, opublikowanej ostatnio przez londyńską Kontrę.* List był równie „trefny” wówczas, gdy został odrzucony przez redakcję Wiadomości, jak jest […]
Prześlij znajomemu
Najnowsze komentarze