Niespodziewany koniec lata wygnał z domów Pawlikowskiego, Woyniłłowicza, Zdziechowskiego.  Stali się polskimi emigrantami wewnątrz Polski.  Inni, zwłaszcza Rosjanie, jak Nabokow i Bunin, uciekali przed bolszewizmem, gdzie pieprz rośnie lub jeszcze dalej, jak Czarnyszewicz (nie przymierzając ich talentów literackich).  Ale warto pamiętać także o tych, którzy nie mieli okazji lub po prostu nie chcieli opuścić rodzinnej ziemi.  Jedna z głównych bohaterek Nadberezyńców Czarnyszewicza, śliczna Karusia, mówi otwarcie, że nie zamierza uciekać, że jej dom jest w Smolarni i tu pozostanie.  Ogromna większość ludności na ziemiach zagarniętych przez żulików Lenina wybierała „własne wrzosy, na własnej miedzy”, choćby nawet przyszło na nich kark położyć.  Z oczywistych względów, wiemy o wiele mniej na temat losów tych, których niespodziewany koniec lata zastał w sowdepii i nie znaleźli sobie miejsca w nieprzytulnym pensjonacie międzywojennej Polski.  Czytaj więcej ->

Obezwładniający upał. Kraniec pasa faluje i drży w rozgrzanym powietrzu. W kabinie każdy metalowy element parzy po zetknięciu z odsłoniętą skórą. Silnik przegrzewa się na wolnych obrotach, brakuje przepływu powietrza przez chłodnice glikolu i oleju. Wreszcie pada upragniony rozkaz i ręka pcha manetkę gazu do przodu. Śmigło wkręca się w powietrze, ale w tej temperaturze gęstość ośrodka jest za niska, by wyprodukować wystarczający ciąg. Potrzeba więcej obrotów, niż w zwykłych warunkach, więc pilot trzyma maszynę na hamulcach i daje pełny gaz. Rozgrzane płaty duraluminium stękają, targane momentem obrotowym silnika i całość wreszcie wyrywa się do przodu. Dużo, bardzo dużo czasu mija, nim samolot osiągnie właściwą w tych warunkach prędkość. Rzadkie powietrze wciąż nie daje oparcia skrzydłom. I oto po rozbiegu długim, jak wieczność, Hurricane niemrawo wspina się w górę. Nieopodal, na kilkuset stopach krążą pozostałe maszyny, pilot dołącza do nich. Prowadzący bombowiec robi za przewodnika stada, ruszają na zachód. Początkowo trzymają się wybrzeża, mijają Akrę i lądują w Lagos celem uzupełnienia paliwa. Potem skręcają na północ, by rzucić wyzwanie Afryce. Ich piekło dopiero się zaczyna. Czytaj więcej ->

Lato 1914 było – od czerwca do późnej jesieni – gorące, upalne i prawie bez deszczu.

Rosja, więzienie narodów, jęczące pod carskim knutem, była jedynym uczestnikiem Wielkiej Wojny, który przez pierwsze dwa lata konfliktu nie zmobilizował studentów.  Początkowo nawet pociągi chodziły na czas, ale zmieniło się to wraz z wybuchem patriotycznego ferworu.  (Dlaczego patrioci i demokraci nie potrafią trzymać się rozkładu jazdy na kolei, jest jedną z nierozwiązalnych zagadek bytu.)  Tłum zmobilizowanych rezerwistów napadł beztrosko na gorzelnię w Ihumeniu, a potem na pałac Wańkowiczów w Śmiłowiczach (gdzie powstać miał ponoć Straszny dwór).  „Pogrom w Śmiłowiczach” był przez długi czas przedmiotem podekscytowanych komentarzy w salonach, ale niektórzy dworowali sobie, bo wielkie barbarzyństwo ograniczyć się miało do tego, że stłuczono „moc słoików z konfiturami”.  Był to słaby podmuch nadchodzącej katastrofy. Czytaj więcej ->

Michał Kryspin Pawlikowski opowiada o tych samych ziemiach, o Mińszczyźnie, która pozostała po tamtej stronie granicy ryskiej, oddana na pożarcie bolszewikom.  Jego dzieciństwo było Bajką i tak miała się nazywać powieść Dzieciństwo i młodość Tadeusza Irteńskiego; tytuł porzucił autor na uwagę Józefa Mackiewicza, że dość już się bajek opowiada, a tu jeszcze ktoś pomyśli, że to bajka, kiedy to wszystko prawda.  Ale Pawlikowski był przywiązany do pierwotnego tytułu, ponieważ „pisał o czasach naprawdę bajecznych”, dorastał bowiem przed wojną i rewolucją.  W 1932 roku, Słowo opublikowało jego felieton pt. „Bajka”.  Student wraca do domu z wielkiego i pięknego Petersburga: Czytaj więcej ->

Powróćmy jeszcze do lata.  Skąd wzięła się sugestia o słodyczy życia na polskich ziemiach pod zaborami?  Czyż nie dość naczytaliśmy się o „ojczyźnie skowanej”, o jękach i mękach pod ruskim knutem i pruskim butem?  Conrad opisuje w opowiadaniu Prince Roman, dzieje księcia Romana Sanguszko.  Za udział w powstaniu listopadowym zesłany na Syberię i pozbawiony praw, książę służył jako szeregowiec na Kazukazie, ale powrócił do swego majątku po kilkunastu latach i dokonał żywota, jak sądzę, w warunkach względnego luksusu, a na pewno lepszych niż życie tych, którzy sprzeciwili się Stalinowi.  Lubimy do dziś wyrzekać na okres rozbiorów, zapominając, że był w miarę krótki w porównaniu np. do niewoli Grecji po władzą Turków, i że był w miarę łagodny w porównaniu np. do bezeceństw angielskich w Irlandii.  Niezaprzeczalnie, miały miejsce próby rusyfikacji i germanizacji, ale wiekowe tradycje polskiej kultury i państwowości – Boże, coś Polskę przez tak liczne wieki, otaczał blaskiem potęgi i chwały – predestynowały Polaków do przetrwania tych prób znacznie lepiej, niż narody takich tradycji pozbawione, jak Litwini, Łotysze czy Rusini, że wspomnę tylko najbliższe nam przykłady, a pominę milczeniem Kurdów, którzy od tysięcy lat nie mają swej państwowości i prześladowani są bezustannie przez możnych świata tego, a i oni zachowali swą tożsamość.  Trudno doprawdy się dziwić, że uczestnicy powstań byli traktowani jak buntownicy.  Czy mieli być pogłaskani po główkach?  A czy Najjaśniejsza Rzeczpospolita głaskała po głowach buntowszczików na zielonej Ukrainie?  Nie, publicznie łamano ich kołem przed egzekucją. Czytaj więcej ->

Historia XX wieku, oglądana z polskiej perspektywy, różni się dość zasadniczo od europejskiego spojrzenia, zwłaszcza w optyce myśli konserwatywnej.  Pierwotne rozszczepienie nastąpiło gdzieś w okolicach zamachu w Sarajewie, a utwierdziło się wraz z wybuchem Wielkiej Wojny.  Konflikt między trzema imperiami, między znienawidzonymi zaborcami, był wielką nadzieją dla Polaków.  Dla reszty Europy, nadchodząca hekatomba ofiar oznaczała koniec świata, koniec La belle époque.  Upadek trzech cesarzy był katastrofą.  Podczas gdy w polskich oczach, czasy po I wojnie skąpane są w błogim świetle Polonia Restituta, to europejscy konserwatyści widzą w nich klęskę, ponurą zapowiedź nadchodzących potworności, wyjście na światową scenę sił, które nie dadzą się łatwo poskromić.  Marian Zdziechowski nazwał to „ingerencją zaświatowych, metafizycznych potęg ciemności do rzeczy tego świata”.  Zastany porządek społeczny – ale też moralny, prawny, estetyczny i każdy inny porządek, jaki tylko można sobie wyobrazić – legł w gruzach, a jednocześnie coś ważniejszego zapadło się w ludziach, przestali krępować się wymaganiami honoru i wreszcie mogli, jak pisał Tomasz Mann, „bez reszty korzystać z nieograniczonych niczym stron dodatnich hańby”.  Czytaj więcej ->

DR: …niestety, z przyczyn technicznych, na wideo udało się utrwalić zaledwie kilkadziesiąt minut rozmowy, przez co pozostała część spotkania nieuchronnie odejdzie w mrok zapomnienia. Aby tę niepowetowaną stratę nieco umniejszyć, postaramy się, wspólnie z bohaterem spotkania, zrelacjonować przebieg dalszej części muzealnej imprezy. Czytaj więcej ->

Pierwsza część powieści Kontra Józefa Mackiewicza zatytułowana jest pytaniem „Jak do tego doszło?”. W dwóch kolejnych Mackiewicz opisuje, jak przebiegało wydanie sowietom wolnych Kozaków, którzy z nimi walczyli. Opiera się na faktach, które przedstawia bez emocji, nie zadając narzucającego się pytania, dlaczego do tego doszło? Dlaczego anglosascy zwycięzcy tej wojny wydawali komunistom nie tylko tysiące ludzi – na swój użytek zabierając ich konie – ale także i całe narody? Dlaczego sami sobie stworzyli śmiertelnego wroga? Odpowiedzi na te pytania, Mackiewicz pozostawia mnie, jako czytelnikowi. Czytaj więcej ->

Nie całkiem przypadkowo wpadła mi do ręki książka Tomasza Kornasia o zgrabnym, choć przewrotnym tytule Starym czasom naprzeciw – przewrotnym, bo zdaje się sugerować jakoby w jakiś specjalnie zamierzony sposób sięgał do przeszłości. Czy tylko mnie się zdaje, że książka sugeruje coś przeciwnego? Jej autor wcale nie musi wykonywać ekwilibrystycznych gestów, ciała i umysłu, aby się z przeszłością zetknąć. Jest z nią w najlepszej komitywie, w idealnym związku, takim, który zdaje się nieomal podważać zasadę następstwa czasu; który potrafi niwelować resztki zamazanej granicy pomiędzy tym co było, a tym co jest. Zdaje mi się, że przeszłość jest dla Kornasia realną cząstką rzeczywistości, tu i teraz. Czytaj więcej ->

10 grudnia 2022 roku o godzinie 13.00 w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie (al. Jana Pawła II 39, Kraków) odbędzie się spotkanie z autorem „Czerwonych na szóstej!”, Jackiem Szczyrbą.

Serdecznie zapraszamy Państwa do udziału.

Dariusz Rohnka: Tytuł łączy ze sobą dwie dziedziny, których dotykasz w swojej najnowszej powieści: lotniczej pasji, której dajesz bujne pole do popisu na kartach książki oraz po drugie – gonienia bolszewików, gdziekolwiek się da. Czy był taki moment, błysk inspiracji, w którym spostrzegłeś, że to jest to, że powieść będzie właśnie o tym?

Jacek Szczyrba: Tytuł powieści wymyśliłem już podczas pisania. Starałem się właśnie w ten sposób połączyć oba tematy, skondensować przekaz w tym jednym tytule, co, mam nadzieję, będzie czytelnym przesłaniem dla odbiorcy i uczciwą zapowiedzią treści. Jeśli chodzi o inspirację, to wszystko zaczęło się od lektury książki Diany West „Wielkie kłamstwa Ameryki”, gdzie autorka wspomina, przy okazji szerszych rozważań, o pewnym epizodzie z ostatniej wojny światowej. Historia kolaboracji administracji Roosevelta z Sowieckim Sojuzem jest dobrze dziś znana, ale to, co przeczytałem w książce West było tak szokujące, że postanowiłem pójść tym tropem. Przeczytałem wspomnienia majora George‚a Jordana „From Major Jordan’s Diaries” i pomyślałem, że to jest materiał na powieść. Z jakiegoś tajemniczego powodu historia ta umknęła uwadze Alistaira MacLeana, tak lubiącego wszelkie sensacje związane z II wojną światową. Może patrzył akurat w inną stronę… Postanowiłem wypełnić tę lukę. A w związku z tym, że wojenna działalność Jordana była ściśle związana z lotnictwem, wygrzebałem z zakamarków pamięci wszystkie książki traktujące o tym temacie, które onegdaj przeczytałem i poddając je literackiej syntezie, już miałem zarys fabuły. Ba, ale co dalej? Sam zarys to zaledwie początek pracy, teraz dopiero zorientowałem się, że stąpam po bardzo cienkim lodzie. Pisanie powieści wojennej, osadzonej w konkretnej, historycznej rzeczywistości, do tego w tak specyficznym środowisku, jak kabina bojowej maszyny, czy krajobrazy Chin pogrążonych w wojnie z zewnętrznym i wewnętrznym wrogiem, to pole minowe, na którym może polec nieuważny autor. Liczba pułapek, w które można tak łatwo wpaść jest olbrzymia. Miałem świadomość, że tło literackie, które sobie wybrałem jest polem dociekań niepoliczalnej rzeszy zawodowców i amatorów, jak świat długi i szeroki. Mój każdy, najmniejszy błąd merytoryczny zostanie wyciągnięty na światło dzienne i bezlitośnie napiętnowany. A trzeba pamiętać, że same wspomnienia uczestników tamtych zmagań, nie są bynajmniej wystarczającym i wiarygodnym źródłem wiedzy. Od wydarzeń opisanych w powieści mija 80 lat, a każdy szczegół, detal techniczny, dane maszyn, przebieg wydarzeń, są wciąż i wciąż z uwagą badane przez kolejne pokolenia historyków i wciąż znajdują oni nowe informacje, które składają się na sumaryczną wiedzę o tamtej rzeczywistości. Zaryzykuję twierdzenie, że dziś o danych technicznych, uzbrojeniu, kamuflażu ochronnym i wielu innych szczegółach konstrukcji, powiedzmy myśliwców P-40, wiemy więcej, niż piloci, którzy na nich latali. Miałem pewną wiedzę o tamtym okresie historycznym, ale postanowiłem jednak zachować daleko posuniętą czujność, a i tak mam świadomość, że prawdopodobnie nie uniknąłem pomyłek. Czytaj więcej ->

Takim, co to po głębokim, przez trzy ostatnie dekady trwającym śnie, ocknął się w niby nowej rzeczywistości. Powróciłbym do swej dziejowej misji poprzez gruntowne przejrzenie aktywów, pasywów, najogólniej – stanu posiadania. Czytaj więcej ->

Mój artykuł na temat Kerczeńskiego mostu spotkał się ze zdecydowanym odporem ze strony mego towarzysza podziemnej niedoli.  W obszernym komentarzu, Darek przedstawił swoją wizję dziwnej wojny.  Wizję, która domaga się, by porzucić dociekania i pogodzić się z faktem, że jesteśmy ofiarami sowieckiej dezinformacji, więc nie możemy posiąść „istotnej wiedzy” na temat tej wojny.  Lasciate ogni speranza, porzućcie wszelką nadzieję, którzy wchodzicie do dantejskiego piekła dezinformacji.  Próby dojścia do jakiegokolwiek, nazwijmy to tak, metodologicznego porozumienia, spełzły na niczym.  Zostawmy więc metodologiczny aspekt tego poglądu, który przypomina mi prlowski żart: gdy radio podawało na przykład, że minęła godzina 12, to mieliśmy w zwyczaju mówić „znowu kłamią!”  Niezależnie wszak od tego, jak bardzo trudno mi pominąć milczeniem postulat odwrócenia się plecami do świata w celu jego zrozumienia, proponuję jednak, by skoncentrować się tylko na meritum.  Spróbuję pokrótce wyłożyć pogląd Darka, na ile go rozumiem. Czytaj więcej ->

Rozdział II

Czasza spadochronu rozkwitła mi nad głową. Opadałem w zupełnej ciszy. Mój towarzysz gdzieś się ulotnił, ale i tak byłem mu wdzięczny, stracił sporo cennego paliwa krążąc nade mną przez te kilka minut. Dopiero teraz miałem chwilę, żeby zastanowić się nad swoją sytuacją. Byłem sam, nie bardzo wiedziałem gdzie, ale z dużym prawdopodobieństwem ciągle na terenie wroga. Nie miałem żywności, a moją jedyną bronią była wysłużona czterdziestkapiątka (1) w kaburze na udzie. To zdecydowanie za mało, żeby wyrwać się w razie czego Japończykom. Gdzieś z oddali dobiegł mnie odgłos eksplozji. To moja ranna maszyna dokonała żywota. Poczułem się bardzo samotny. Czytaj więcej ->

Spektakularna eksplozja na moście w Cieśninie Kerczeńskiej nasuwa wiele pytań. Na pierwszy rzut oka, tylko Ukraińcy mogli dokonać takiego aktu, gdyż w ich interesie leży zablokowanie najważniejszej linii zaopatrzenia, łączącej Krym i zajęte przez Putina południowe regiony Ukrainy z Rosją właściwą. Nawet zmniejszenie tonażu transportu, przechodzącego przez most, będzie miało ogromne skutki logistyczne. W największej mierze dotyczy to zaopatrzenia wojska, ale ma także wpływ na cywilnych mieszkańców Krymu. Czytaj więcej ->

Czytałem kiedyś wszystko, co napisano o Mackiewiczu, ale przestałem.  Czytuję nowe rzeczy niechętnie.  Niekiedy patrzę na tytuł i tracę ochotę do życia.  „Przestrzenie totalitarnego zniewolenia”,* to nie jest tytuł przewrotny, jak utrzymuje we wstępie do swej książki Katarzyna Bałżewska, ale perwersyjny.  W pierwszym rzędzie dlatego, że totalitaryzm jest eufemizmem, bo przecież naprawdę mowa o komunizmie, a nie o jakimś teoretycznym zlepku owiniętym w miękką bawełnę totalizatora sportowego, ** ale autorka zdaje sobie sprawę z tej trudności w kontekście dzieła Józefa Mackiewicza.  Gorzej, że przestrzeń postrzega jako „płaszczyznę wszelkiej działalności człowieka”.  W płaszczyźnie przestrzeni staję się dwuwymiarowy, a w przestrzeni płaszczyzny rozpłaszczam się beznadziejnie.  A jednak książka jest interesująca, mimo nieudanego tytułu.  W istocie, jest to jedna z najciekawszych książek o Józefie Mackiewiczu, jakie miałem okazję czytać. Czytaj więcej ->

Jedna z kosmologicznych koncepcji „rzeczywistości”, wykładana przez fizyka, Krzysztofa Meissnera, zakłada, że w swoich początkach kosmos istniał w postaci gęstej, nieprzeniknionej zupy. Z tej substancji wyłaniać się poczęło uniwersum, pędzące, rozrastające się z multigalaktycznym rozmachem. Co było przedtem, przed narodzinami czasu, o tym naukowiec nie mówi. Jako reprezentant nauk przyrodniczych zobowiązany jest budować swoje hipotezy na choćby mikroskopijnej wielkości podstawach. W omawianym przypadku, początków świata, takiego elementu brakuje. Czytaj więcej ->

W latach 2017-2018 kłopotów doświadczał także Poroszenko, którego pozycja polityczna słabła z każdym dniem. Nie tylko nie spełnił obietnic, wśród których była rezygnacja z prowadzenia własnych interesów i „deoligarchizacja” (znaczącym beneficjentem jego prezydentury był także Achmetow), ale dodatkowo doszło do kilku skandali korupcyjnych, z najgłośniejszym, znanym jako „Rotterdam +” [1]. Na początku 2018 roku „Król czekolady” sam wywołał skandal, usiłując ukryć przed mediami wyjazd na tygodniowe wakacje, na wynajętą przez siebie pod przybranym nazwiskiem wyspę na Malediwach. Przyznał się do tego po przedstawieniu dowodów, lecz wkrótce potem wszystkie informacje o jego wyjeździe i pobycie na Malediwach zostały utajnione. Jako że na następny rok zaplanowane były wybory prezydenckie, była to niezła gratka dla jego przeciwników. Jednym z nich był Kołomojski i to on najlepiej wykorzystał okazję, dzięki ogromnej popularności przedstawienia kabaretowego Wieczorny Kwartał oraz nadawanego od 2015 roku w stacji 1+1 serialu komediowego Sługa ludu (Слуга Народа, co na polski tłumaczone jest zwykle jako Sługa narodu; zarówno po ukraińsku jak i po rosyjsku „naród” określa się raczej słowem нація niż народ, a słynny „wróg ludu” to odpowiednio ворог народу oraz враг народа) [2]. Czytaj więcej ->

„Klan doniecki” i „rewolucja godności”

Po wyborach prezydenckich w styczniu-lutym 2010 roku do władzy doszedł „klan doniecki”. Poważną konkurencję dla Janukowycza stanowiła jedynie Tymoszenko, z którą kilka miesięcy wcześniej usiłował utworzyć „szeroką koalicję” przeciwko Juszczenko. Młodociany przestępca, który został następnie komunistą i o którym mówiono, że stworzył kombinację „węgiel-koks-metal” stanowiącą podstawę dla „sukcesów gospodarczych” Achmetowa [1], tym razem osiągnął swój cel, jakkolwiek przez dwa tygodnie Tymoszenko usiłowała zablokować w sądzie ogłoszenie wyniku. Wkrótce po objęciu stanowiska, Janukowycz zadeklarował, że „postsowiecka” Ukraina nie powinna być zaangażowana w żaden pakt militarny i zlikwidował komisję ds. przystąpienia do NATO, co niweczyło starania „prozachodnich” Juszczenko i Tymoszenko, odrzucając następnie uczestnictwo w kremlowskim „układzie o bezpieczeństwie zbiorowym” (przedtem zagwarantował „rosyjskim” czekistom użytkowanie krymskiej bazy Floty Czarnomorskiej na kolejne 25 lat). Gdy już pozałatwiał najważniejsze sprawy, wraz ze swoją ekipą zajął się „reformą państwa” i „walką z korupcją”. W jej ramach spowodował oskarżenie Tymoszenko o przekroczenie uprawnień przy zawieraniu kontraktu gazowego z „Rosją” i skazanie jej na 7 lat więzienia, co odebrane zostało jako próba eliminacji opozycji i poskutkowało krytyką ze strony Zachodu oraz stosownymi krokami dyplomatycznymi, m.in. odwołaniem wizyty Janukowycza w Brukseli. Czytaj więcej ->

Pierestrojka w raju krat, a w nie mniejszym stopniu w europejskich tzw. demoludach (co w moim rozumieniu oznacza także „socjalistyczną” Jugosławię oraz „ludowo-socjalistyczną” Albanię) zaowocowała oszałamiającymi karierami biznesowo-politycznymi wybranych do tego celu „byłych” komunistów i ich agentów. Kilka z tych postaci zostało już opisanych na niniejszej witrynie w wyczerpującym cyklu o putinowskiej „Rosji” [1]. Warto jednak przyjrzeć się tej kwestii w odniesieniu do innych tworów powstałych w efekcie rzekomego rozpadu ZSRS. Tym, który poza „Rosją” wydaje się być najbardziej przyciągającym uwagę, nie tyle ze względu na aktualne wydarzenia, ile na jego znaczenie i wagę – zakres oddziaływania na świat po zainscenizowanym 30 lat temu spektaklu „upadku komunizmu” – jest „postsowiecka” Ukraina. Czytaj więcej ->

Jacek Szczyrba: Podczas niedawnego spotkania miałem wielki zaszczyt gościć w domu osoby bezpośrednio związane z witryną Wydawnictwa Podziemnego. Dzięki zdobyczom techniki udział w posiedzeniu wzięli również goście nieobecni ciałem, co nadało wydarzeniu posmak bez mała konspiracyjny i przypomniało mi zamierzchłe czasy, gdy ze srebrnego Radmora wydobywały się słowa: „tu mówi Londyn”. Nie to, żeby tym razem też Radmor był w to zamieszany, postęp technologiczny wyeliminował go z gry. Takie miałem po prostu skojarzenia. Czytaj więcej ->

Będziesz po żmijach bezpiecznie gniewliwych
I po padalcach deptał niecierpliwych;
Na lwa srogiego bez obawy wsiędziesz
I na ogromnym smoku jeździć będziesz.

Na swoje pierwsze spotkanie z Szymonem Szechterem i Niną Karsov Barbara Toporska szła „niechętnie”, „namówiona przez Józefa”. Zdumiał ją mąż, który nigdy nie grzeszył tym, co Rosjanie nazywają „czełowiekolubijem”. Do darzenia kogoś sympatią – pisała – „nie jest łatwy”. Gdy usłyszała: „pójdź, zobaczysz jakie to ciekawe towarzystwo” była wysoce zaintrygowana: „Józef miał rację”. Wystarczyło kilka kwadransów rozmowy: „jej urokiem było, że Szechter i Nina, którzy już przecież mieli wyrobione poglądy, angażowali w niej swoją inteligencję jakby ‚na bieżąco’”. Wszyscy czworo byli antykomunistami, co im nie przeszkadzało w prowadzeniu zażartych sporów. Kroniki milczą na temat tamtej debaty. Może toczyła się wokół polemicznych wątków, drukowanych na łamach Wiadomości? Te akurat możemy poddać gruntownej analizie, sięgając po ekspresywne tytuły artykułów: „Okupacja – czy coś gorszego? O Ninie Karsov kontrrewolucyjnym piórem” oraz „O Józefie Mackiewiczu piórem kolaborantów”. (Są dostępne w tomie Droga Pani…). Do pierwszego spotkania doszło w czerwcu 1970 roku. Zaczęła się wyjątkowa przyjaźń bo, bez „mimo różnic w poglądach politycznych”. Czytaj więcej ->

III. PORA DŻUMY. Męczy Kazimierza Maciąga bez końca sprawa publikacji „Kontry”… Znajduje to wyraz nawet w użytych… wyrazach. Strona 168 – „…opublikowano Tajemnicę żółtej willi i inne opowiadania” – ocenia zresztą, że to „szczególnie mylący […] tytuł zbioru” ze względu na różnice gatunkowe utworów, które „znajdują się” w nim.. Podobnie – o „Alarmie”: „dostępny jest”, „zachował się” (s. 147). Także: „Fragmentarycznie tylko rozpoznana jest twórczość publicystyczna w językach obcych oraz korespondencja, tylko częściowo opublikowana” (s. 382). Bezosobowość formy wypowiedzi o twórcach Dzieł to scementowana maniera. Czytaj więcej ->

Ale biedzie przez to nie ulżysz, że się nią zarazisz, a pora taka,
że prawdy dotknąć, to jakby na zadżumionym rękę kłaść.

Barbara Toporska, Martwe zwierciadło[1].

Znów piszę o pracy Kazimierza Maciąga. Ktoś powie – nie warto. Ma rację, i jej nie ma. Nade wszystko zmobilizowały mnie jednak dwie sprawy. Po pierwsze fakt, że nieudane i bałamutne dzieło jest ciągle kolportowane, wręcz promowane, jako „Książka Tygodnia” przez Wydawnictwo IPN. Po drugie – sposób samoobrony przedstawiony przez inicjatorów oraz kierowników serii w ramach której Sam jeden… został wydany. Czytaj więcej ->

Co począć, jeżeli okaże się, że prawda, o której z taką wyniosłą pewnością perorują redaktorzy podziemnego wydawnictwa, jest przeciwstawna ich własnym założeniom?  Co robić, jeśli komunizm jest zgodny z ludzką naturą?  Ludzkość pragnie i łaknie sprawiedliwości społecznej: od każdego brać według jego zdolności, każdemu dać według jego potrzeb.  Jedni są szczególnie uzdolnieni do ciężkich robót za kręgiem polarnym i nie mają żadnych potrzeb, za to inni mają talent do bimbania sobie i potrzebują co nie miara.  Jak ziemia długa i szeroka, niesprawiedliwość takiej sprawiedliwości nie dociera do zaślepionych demagogią społeczeństw.  W Afryce nie było głodu, gdy cały kontynent jęczał pod opresją krwiożerczych kolonialistów i ich korkowych hełmów, a dziś masowy głód zagraża milionom Afrykanów, ponieważ Ukraina nie eksportuje zboża.  Egipt był przed wiekami spichlerzem rzymskiego imperium, dziś jest drugim co do wielkości importerem zbóż i – jest na granicy głodu.  Ot, do czego prowadzi nagradzanie wedle potrzeb i wymaganie podług talentów, wiedzie do wzrostu potrzeb i zaniku zdolności. Czytaj więcej ->